Deur Dr. Albert Coetsee
Die apostel Petrus begin sy tweede brief met ’n wonderlike en troosryke geloofsfeit: God gee aan sy kinders groot en kosbare gawes (2 Pet. 1:3-4). Deur Christus skenk God vir sy kinders alles wat hulle nodig het om toegewy aan Hom te lewe. Hý gee dit vir hulle. Hý skenk dit omdat Hy goed is en uit sy genade so wil doen. Dit is die fondasie van die hele Skrifgedeelte en elke gelowige se lewe.
Vanaf hierdie fondasie draai Petrus dan na ons opdrag: Ons moet nou bou op die gawes wat God gee (2 Pet. 1:5-7). Hoor weer: Ons moet bou op die gawes wat God gee. Let op hoe vers 5 begin: “En juis om hierdie rede moet julle…”. Op grond van die kosbare gawes wat God ons reeds gegee het – op grond van sý genade in ons lewens – moet ons nou sekere dinge doen. En dit is: Ons moet “alles in die stryd werp om [ons] geloof te verryk”. Ons moet ons allerbeste doen om sekere dinge by ons geloof te voeg.
Die eerste element of eienskap volgens 2 Petrus 1 waarmee ons ons geloof moet verryk, is “deugsaamheid”.
Wat is deugsaamheid?
Kom ons begin met die tegniese detail. Die Griekse woord in 2 Petrus 1:5 wat vertaal word met “deugsaamheid”, is areté. Hierdie selfstandige naamwoord kom slegs vyf keer in die Nuwe Testament voor, met vier van die vyf voorkomste in die briewe van Petrus (vgl. Fil. 4:8; 1 Pet. 2:9; 2 Pet. 1:3,5,15).
In antieke Grieks het die woord areté gewoonlik verwys na “voortreflikheid” of “uitmuntendheid”. In die meeste gevalle het dit verwys na die voortreflikheid van sukses in die vorm van die bemeestering van ’n spesifieke onderwerp, in besonder dan die mens in ’n morele sin. Wat ’n mondvol! Kom ons stel dit eenvoudiger: In antieke Grieks het areté dikwels verwys na die voortreflike eienskap in sekere mense om daartoe te strewe om hulleself te beheers en om moreel of sedelik die goeie te doen. Laasgenoemde strewe word mooi in Afrikaans weergegee deur die woordjie “deug” of “deugsaamheid”, en daarom is areté in 2 Pet. 1:5 dan ook so vertaal in beide die 1933/53- en 1983/92-Afrikaanse Vertalings. Ander vertalingsmoontlikhede sou wees om dié woord weer te gee met “morele voortreflikheid” of “sedelike voortreflikheid”.
Wat beteken dit prakties dat ek my geloof moet verryk met deugsaamheid?
Genoeg van die tegniese detail: Waartoe word ek opgeroep in 2 Petrus 1:5? Wat moet ek doen? Wat beteken dit prakties dat ek my geloof moet verryk met deugsaamheid?
As ons die verklaring hierbo volg, is ons opdrag (ten minste op papier) baie eenvoudig: Ons moet daartoe streef om onsself te beheers en sedelik voortreflik te lewe. Ons moet alles in die stryd werp om ons geloof te verryk deur (negatief gestel) nie toe te gee aan immorele begeertes nie, en (positief gestel) deur daartoe te strewe om ’n vleklose morele lewe voor God en my naaste te leef.
Kom ons maak dit persoonlik: Op grond van die genade wat God aan my geskenk het in Christus (2 Pet. 1:3-4), het ek nou die verantwoordelikheid om my sedelike lewe in orde te kry (2 Pet. 1:5). Ek het die roeping om myself in ’n morele sin te bemeester. Ek moet as ’n morele wese heilig leef voor ons heilige God (vgl. 1 Pet. 12:13-16). In kort: Ek moet sedelik al hoe meer en meer vernuwe na die beeld van Christus (vgl. Rom. 8:29; 2 Kor. 3:18).
Hoe verryk ek my geloof met deugsaamheid?
Dit is duidelik uit 2 Pet. 1:5 dat dit my opdrag is om deugsaam te lewe. Maar hoe doen ek dit? Ek het dalk al so baie kere probeer, maar ek struikel so dikwels.
In die eerste plek moet ons besef dat ons nie op ons eie deugsaamheid kan vertoon nie. Ons het nie die krag om onsself sedelik of moreel te verander nie. Ja, dit is ons opdrag om so te doen (2 Pet. 1:5), maar sonder die kragtige werking van die Heilige Gees sal ons dit nooit kan doen nie. Deugsaamheid is deel van die vrug wat Hy in ons lewens werk wanneer ons onder sy leiding lewe. Net Hy kan deugsaamheid in ons na vore bring. Daarom moet ons besef dat alhoewel ons in 2 Pet. 1:5-7 beveel word om onsself te verryk met sekere geloofselemente, ons nie beveel word om dit te doen sonder die kragtige werking en leiding van die Heilige Gees nie. God beveel ons om te bou op die gawes wat Hy ons gegee het, maar ook hierin staan Hy ons by deur sy Gees.
Om ons geloof met deugsaamheid te verryk, moet ons daarom saam met die Heilige Gees werk. Ons moet bid dat Hy ons sal lei om deugsaamheid te vertoon, en ons moet Hom toelaat om ons hierin te lei. Ons moet ook die Skrif lees en herlees om diep onder die indruk te kom van hoe die morele lewe lyk waartoe God ons in Christus geroep het. Sodoende sal ons gedagtes deurdrenk word met hoe God wil hê ons moet lewe. En dit waarmee ons ons gedagtes vul, sal uiteindelik ook in ons lewens sigbaar word (vgl. Luk. 6:45) – in hierdie geval dan deugsaamheid.
Tot eer van God en tot voordeel van my naaste
Mag elke gelowige besef watter groot en kosbare gawes God aan ons in Christus gegee het. Mag ons hierop antwoord deur onder leiding van die Heilige Gees deugsaam te lewe. En mag ons geloofsgroei in hierdie opsig wees tot eer van ons Drie-enige God, en tot voordeel van ons naaste.
