Deur Rienette Osler
“Julle is almal kinders van die lig en kinders van die dag; ons is nie van die nag of duisternis nie. Laat ons dan nie slaap soos die ander nie, maar laat ons waak en nugter wees” (1 Tess. 5:5-6).
Opvoeding en onderwys moet in die lig van die Skrif beoefen word. Die gesin is die begin, die basis en die wortel van alle verskillende verhoudinge wat bestaan en ontwikkel. Vanuit die huis ontwikkel die samelewing. ʼn Gesin wat God saam nederig aanbid en daarna streef om God se wil te gehoorsaam soos wat Hy dit in sy Woord openbaar, is soos ʼn ligtoring wat op ʼn ewige Rots gebou is. Die Christen moet God en sy naaste positief dien. “Laat julle lig só skyn voor die mense, dat hulle julle goeie werke kan sien en julle Vader wat in die hemele is verheerlik” (Matt. 5:16).
Met die doop van ʼn kindjie beloof verbondsouers die volgende: Om hul kind na die beste van hul vermoë, in die leer van die Ou- en Nuwe Testament wat in die Artikels van die Christelike geloof saamgevat is en in die Christelike kerk geleer word, te onderrig en te laat onderrig.
Ouer: Versorger én opvoeder
Ouers moet hul kinders liefhê en het ʼn roeping teenoor hulle kinders – wat maar net aan hulle geleen is – en dit is om hul doopbelofte na te kom deur versorging en opvoeding. Om hul kinders geestelik te versorg moet ouers:
- Vir hulle kinders voorbidding doen en bid vir die vergewing van hulle sondes (Job1:5);
- Hulle kinders hulle oortredinge vergewe (Luk. 15 : 20-24);
- Hulle kinders in liefde begelei as hulle misluk en verder voorthelp (Luk. 15:11-24);
- Hulle oor hulle kinders ontferm (Ps. 103:13: Jes. 40:11);
- Hulle kinders nie vergeet nie (Jes. 49:15);
- Nie gedurig met hulle fout vind nie (Kol. 3:20);
- Hulle kinders vertroetel (1 Tess. 2:7);
- Hulle kinders vermaan en bemoedig (1 Tess. 2:11).
Ouers moet dus hulle kinders so opvoed dat die kind in ʼn persoonlike verhouding met die Here sal staan, sodat die kind in staat sal wees om ’n gebalanseerde en selfstandige volwassene te wees. Daarom staan daar so mooi in Ps. 119:11: “Waarmee sal die jongeling sy pad suiwer hou? Deur dit te hou na u Woord.”
Leef Christus aan jou kind voor in die hantering van lyding
Kinders moet opgevoed word om nie net met God se wil rekening te hou nie, maar ook met God se beskikking. So sal hulle geleer word om die skokke en teleurstelling van die lewe sinvol te verwerk. Die ouers self moet voorloop in die hantering van skokke, teleurstellings, ontnugtering. As pa en ma sterk staan ten tye van beproewings en swaarkry en hulle absolute geloofsvertroue in die Here wat beskik en lei, uitspreek, sal daardie voorbeeld by die kinders vassteek.
Leef Christus aan jou kind voor in diensbaarheid
Dit moet ook by kinders ingeskerp word dat hulle vir God en hulle medemens moet dien met die gawes wat hulle van God ontvang het. Weereens kan die kind net daarmee identifiseer en dit navolg as die ouers self voorloop in diensbaarheid. So sal kinders ook leer om hulle medemens te respekteer. Dit kan alleen gebeur as ouers mekaar, hulle kinders en alle ander mense wat oor die gesin se pad kom, op ’n billike en regverdige manier behandel. Die gesindheid wat in Christus Jesus was, moet ook in ons wees: Een in liefde, een van hart, een in strewe.
Die kind moet weet waar gesag vandaan kom
Die Heidelbergse Kategismus verduidelik dat die vyfde gebod “Eer jou vader en jou moeder” (Eks. 20:12) nie net van toepassing is op die gesin nie, maar geld ook vir elke verhouding van gesag en gehoorsaamheid in die menslike samelewing. Gesag is altyd ʼn geestelike mag wat aan iemand toegeken word. Geen individu kan uit homself gesag oor ander hê nie. Alle gesag kom van God af (vgl. Rom. 13: 1-7). God is die Heerser oor alles. Gesag berus nie net by ouers omdat hulle kinders verwek het nie; ʼn onderwyser staan nie maar voor ʼn klas omdat hy of sy deur die owerheid aangestel is om leerders te onderrig nie. Almal wat in gesagsposisies is, ontvang daardie gesag slegs uit genade van God af en daarom is elke gesagdraer verantwoording aan God verskuldig.
Leer jou kind: Sy ware identiteit kom van die Here af
Die Christen moet homself ook liefhê. Dit word geïmpliseer as Christus sê dat ʼn mens jou naaste moet liefhê soos jouself (Matt. 22:39). Op grond van hierdie selfliefde moet ʼn mens jou eie lewe en besittings sien as gawes van God. Jy moet ook die talente en gawes wat die Here jou gegee het, so goed moontlik ontwikkel en gebruik.
Die groot probleem waarmee die mens egter te doen het, is dat selfliefde so maklik kan ontaard in selfsug, wat beteken dat selfliefde, die liefde tot God en die liefde tot die naaste in mindere of meerdere mate oorheers en dit mag nie. Wie so selfsugtig is dat hy iets van hom of homself nie diensbaar aan God en sy medemens wil stel nie, waarsku Christus in Matt.16:25: “Wie sy lewe wil behou, sal dit verloor; maar wie sy lewe ter wille van My verloor, sal dit terugkry”; “Pas dan op dat die lig in jou nie duisternis is nie (Luk. 11:35).
Daarom is dit noodsaaklik dat ouers die kind so sal begelei dat die kind sal weet dat sy ware identiteit en waarde óók van God af kom en dat die kind sy hele wese en identiteit moet inspan in diens van God.
Opvoeding – voortdurende toerusting
Kinders moet dus voortdurend toegerus word om hul lewenstaak, as geroepenes van God, op al die vlakke van die samelewing uit te leef. Ouers kan net daarin slaag indien hulleself vashou aan wat hulle het, naamlik die Woord van die Here wat ons hele lewe behoort te rig (vgl. Op. 3: 7-13). Paulus verduidelik dit so mooi aan Timoteus in 2 Tim. 3:16-17: “Die hele Skrif is deur God geïnspireer en het groot waarde om in die waarheid te onderrig, dwaling te bestry, verkeerdhede reg te stel en ʼn regte lewenswyse te kweek sodat die man wat in diens van God staan, volkome voorberei en toegerus sal wees vir elke goeie werk.”
Opvoeding moet elke kind bring tot ʼn lewende, diepgewortelde geloofsverhouding met die Here. Ware geloofsopvoeding moet ʼn kind bring tot die brandende begeerte om God in alles wat hy of sy doen, te eer en te verheerlik.
Wanneer ouers en kinders vashou wat hulle het (naamlik die boodskap van God), skyn die ewige Lig deur hulle: “Want by U is die fontein van die lewe; in U Lig, sien ons die lig” (Ps. 36:10).
